Szybki start – najważniejsze informacje

Czyli to, co musisz wiedzieć, aby nie być zupełnym laikiem. Laptopy zazwyczaj dzielimy ze względu na ich wielkość. Brana jest tutaj pod uwagę przekątna ekranu. Wyróżniamy więc malutkie 13 bądź 14 calowe laptopy, standardowe 15 calowe i prawdziwe 17 calowe olbrzymy. Jeżeli komputer będzie głównie służył do multimedialnej rozrywki i większość czasu będzie spędzał na biurku, bądź wędrując między biurkiem, a bagażnikiem samochodu , możemy zdecydować się na 17-stkę. Komfort pracy będzie najbardziej zbliżony do komputera biurkowego, duży monitor zapewni wygodne oglądanie filmów, a wydajne podzespoły pozwolą na zabawę nawet w zupełnie nowe gry komputerowe. Jeżeli interesuje nas natomiast maksymalna mobilność, wtedy powinniśmy zdecydować się na jak najmniejszy komputer. Laptop o rozmiarze 13 bądź 14 cali spokojnie zmieści się do plecaka i nie będzie ważył zbyt wiele. Trzeba liczyć się jednak z ograniczonym komfortem użytkowania, mała klawiatura nie jest zbyt wygodna w obsłudze, a do oglądania filmów prawdopodobnie trzeba będzie podłączyć zewnętrzny monitor lub telewizor. Pozostały jeszcze laptopy o rozmiarze 15 cali, niewątpliwie są to najbardziej uniwersalne maszyny, skierowane do jak najszerszego grona odbiorców. Większe od trzynastek, ale ciągle mniejsze i znacznie lżejsze od siedemnasto calowych kolosów, przez co nie tracą wiele ze swej mobilności. Dodatkowym atutem jest to, że są najbardziej korzystne cenowo, a wybór takich komputerów jest największy. Bez problemu, w każdym niemal sklepie komputerowym, znajdziemy model, który nas zadowoli.

W tym momencie wiesz już wystarczająco dużo, aby udać się na zakupy. Możesz jednak czytać dalej i przejść do właściwej części poradnika. Po przeczytaniu całości, żaden termin, czy określenie nie wprawi cię już w zakłopotanie.

Coraz więcej użytkowników komputerów biurkowych wymienia swoje maszyny na laptopy, czy jest to tylko moda, czy rzeczywiste udogodnienie? O ile jeszcze kilka lat temu ceny takich urządzeń były astronomiczne i posiadanie laptopa świadczyło o zamożności właściciela, o tyle teraz jest to produkt powszechnego użytku, a jego ceny zaczynają się już od około 1500zł. Jeżeli więc zdecydowaliśmy się na zakup notebooka, problemem przestaje być cena, a raczej ogromny wybór urządzeń, o zróżnicowanych parametrach. W gąszczu oznaczeń i marketingowych symboli łatwo można się zagubić. Od kilku lat rynek komputerów przenośnych odnotowuje dynamiczny rozwój, a same urządzenia cały czas zwiększają swoje możliwości. W wielu domowych i biznesowych zastosowaniach, z powodzeniem mogą zastąpić stacjonarne desktopy. Zaleta w postaci mobilności oraz możliwość pracy bez dodatkowego zasilania, jest ich największym atutem. Aby dokonać dobrego wyboru, musimy poznać podstawowe elementy, z jakich składa się komputer przenośny. Jest to o tyle ważne, że większość podzespołów jest ze sobą zintegrowana, jeżeli więc po miesiącu stwierdzimy, że jednak przydałby się nam szybszy procesor, jego wymiana będzie niemożliwa albo co najmniej bardzo skomplikowana i prawdopodobnie skończy się zakupem nowego komputera. Tak więc, właściwe określenie naszych potrzeb, jest kluczem do dokonania satysfakcjonującego wyboru. Przyjrzyjmy się więc nieco bliżej, z jakich elementów składa się laptop i na co należy zwrócić szczególną uwagę.

Platforma mobilna jest to zbiór określonych elementów, z jakich składa się komputer. Ponieważ na działanie laptopa składa się wiele podzespołów takich jak płyta główna, procesor, pamięć, różne, dodatkowe karty rozszerzeń czy moduły takie jak bluetooth, port podczerwieni i inne, wszystko musi ze sobą doskonale się komunikować. Aby zapewnić najlepszą współpracę tych urządzeń ze sobą, a przez to najlepszą wydajność komputera, firma Intel opracowała specjalną platformę mobilną o nazwie Centrino. Oznacza to tyle, że wszystkie urządzenia wewnątrz komputera, są specjalnie zaprojektowane do współpracy ze sobą i oferują najlepszą wydajność i energooszczędność, a więc szybkie działanie i długi czas pracy na baterii. Platforma Centrino jest sukcesywnie rozwijana już od kilku lat i jej najnowsza odmiana to Santa Rosa. Konkurencja, w postaci AMD, nie oferuje podobnego rozwiązania ale cena tych urządzeń jest bardziej konkurencyjna w stosunku do Intela.

Procesor jest sercem komputera. Od jego szybkości zależy wydajność całej maszyny i komfort użytkowania. To na barki procesora spada ciężar wykonywania wszystkich operacji, a więc kiedy słuchamy muzyki, korzystamy z Internetu lub gramy w gry, cały czas obciążamy CPU. Ważne jest więc, aby dobrze dopasować jednostkę centralną do naszych potrzeb. Jeżeli używamy komputera głównie do zastosowań biurowych, słuchania muzyki i Internetu, już najprostsza maszyna spełni nasze wymagania. W przypadku, kiedy zamierzamy nasz komputer wykorzystywać multimedialnie, np. obróbka wakacyjnego materiału video lub zdjęć, musimy rozejrzeć się za czymś wydajniejszym. Programy graficzne mocno obciążają procesor podczas pracy, a materiał filmowy, zapisany w wysokiej rozdzielczości (HD), jest niezwykle wymagający dla CPU. Tak samo sytuacja wygląda, jeżeli w wolnej chwili, będziemy chcieli zagrać w jedną z najnowszych gier, wtedy również nie obędzie się bez odpowiednio szybkiej maszyny. Aby dokonać właściwego wyboru, musimy wiedzieć w czym możemy wybierać. Na rynku obecnie znajdują się dwie konkurujące ze sobą firmy produkujące procesory: Intel i AMD, jednakże ta pierwsza jest niekwestionowanym liderem. Wśród jej produktów wyróżniamy bardzo wydajne układy z rodziny procesorów dwurdzeniowych Core Duo, czy najnowsze Core 2 Duo i znacznie mniej wydajne, jednordzeniowe Celerony, jeżeli więc pragniemy aby nasz komputer służył nie tylko do prac biurowych, Celeron nie jest najlepszym wyborem, Core sprawdzi się zdecydowanie lepiej. Podobnie sytuacja wygląda w przypadku AMD, tu także, mamy budżetową serię o nazwie Sempron oraz dużo wydajniejszą rodzinę mobilnych procesorów Turion. Zazwyczaj CPU montowane w laptopach, poprzez obniżoną częstotliwość taktowania, mają niższą wydajność niż ich biurkowe odpowiedniki, wszystko to ma na celu ograniczenie wydzielania ciepła, które trudno jest odprowadzić z wnętrza tak małej obudowy. Mimo to, dzięki opracowywaniu coraz to nowych technologii, szybkość notebooków stale rośnie. Tak więc podsumowując, jeżeli chcemy mieć prawdziwie multimedialną maszynę, nie zastanawiając się wybierzmy coś z rodziny Intel Core 2 Duo lub ewentualnie AMD Turion. Jeżeli jednak zamierzamy od czasu do czasu obejrzeć jakiś film, a naszym głównym zajęciem będzie redagowanie tekstów i korzystanie z Internetu, możemy poprzestać na procesorze Celeron lub Sempron. Układy AMD zazwyczaj są tańsze od ich Intelowskich odpowiedników.

Sytuację z pamięcią można krótko podsumować w kilku słowach: im więcej, tym lepiej. Pamięć RAM jest drugim, zaraz po procesorze, elementem, który bezpośrednio wpływa na wydajność całego komputera. Szczególnie wymagające dla pamięci są wszelkie programy graficzne, do obróbki materiału video, czy też najnowszy system operacyjny Microsoftu – Vista. Absolutne minimum do sprawnego działania komputera to 1GB (gigabajt), poniżej tej wartości praca na komputerze szybko będzie stawała się męcząca, a my będziemy mieli wrażenie, jakby cały system coraz bardziej zwalniał. Jaka jest więc optymalna ilość pamięci? Można przyjąć, że taką wielkością są 2GB, maksymalna sensowna ilość to 3GB, powyżej tej wartości system Windows w wersji 32-bitowej, nie jest w stanie wykorzystać więcej dostępnej pamięci, co wynika z jego ograniczonej architektury. Tak więc laptopy, które mają zamontowane np. 4GB pamięci, są czystym chwytem marketingowym liczącym na nieświadomość kupującego. Warto także wiedzieć, że w laptopach znajdują się dwa sloty, czyli specjalne miejsca, gdzie możemy włożyć moduły pamięci. Jeden z nich jest zazwyczaj zajęty przez pamięć montowaną w komputerze fabrycznie, drugi powinien być wolny. Jeżeli więc nasz komputer ma fabrycznie założoną pamięć o pojemności 1GB, a my na przykład po miesięcznym użytkowaniu stwierdzilibyśmy, że to nam nie wystarcza, nic straconego, nie trzeba wymieniać całego notebooka na nowy. Wystarczy, że dokupimy kolejny moduł pamięci o interesującej nas pojemności (np. 2GB) i włożymy go, lub zlecimy tą czynność pracownikowi serwisu, do wolnego slotu w naszym komputerze. W tym momencie ilość pamięci ulegnie zsumowaniu, czyli przykładowo, jeżeli mieliśmy oryginalnie 1GB, następnie dołożyliśmy moduł o pojemności 2GB, to łącznie mamy teraz w naszym komputerze aż 3GB pamięci RAM.

Bardzo często karta graficzna jest zintegrowana z płytą główną, przez co jej wydajność jest bardzo niska. Taki układ na pewno nie pozwoli nam na czerpanie radości z grania w najnowsze gry nawet na niskich detalach, jednak w większości typowych zadań, jakie stawiamy przed komputerem, sprawdzi się znakomicie. Zakup laptopa z bardzo wydajnym GPU ma sens tylko, jeżeli chcemy na nim uruchamiać gry, wtedy nie mamy wielkiego wyboru i najlepiej zdecydować się na układ Nvidia GeForce 8600 GT. Konkurencyjne układy firmy ATI w postaci np. Radeona HD2600 są dużo słabsze, jednak będzie to odczuwalne tylko podczas grania w najnowsze produkty, gry sprzed dwóch, trzech lat będą działały już bardzo płynnie. Trzeba mieć jednak świadomość tego, że wydajne GPU dużo kosztują, dosłownie i w przenośni. Laptopy z wydajną grafiką są zazwyczaj dość drogie i ich ceny zaczynają się w okolicach 4000zł, ponadto późniejszy komfort użytkowania może być niezadowalający. Mocna karta graficzna pobiera dużo prądu, przez co wydatnie skraca się czas pracy na baterii, a sam GPU także mocno się nagrzewa stawiając wysokie wymagania przed układem chłodzącym. Wentylator musi wtedy pracować z dużą szybkością powodując szum, który po pewnym czasie może powodować uczucie zmęczenia i znużenia. Także, mimo ciężkiej pracy wentylatora, podczas pracy z maksymalnym obciążeniem obudowa komputera potrafi nagrzać się nawet do 50°C. Jeżeli więc nie planujemy uruchamiać na naszym komputerze najnowszych, trójwymiarowych gier, spokojnie możemy zakupić jeden z modeli ze zintegrowanym modułem graficznym. Na pewno spełni on nasze oczekiwania.

Dyski twarde montowane w notebookach są fizycznie mniejsze, niż te montowane w komputerach biurkowych, przez co ich pojemności nie są tak astronomiczne jak ich większych braci. Popularne wartości to 100-120GB. Można oczywiście znaleźć laptopy ze znacznie pojemniejszym twardym dyskiem, niektórzy producenci mają w swojej ofercie nawet dyski 300GB. Wbrew swojej nazwie twarde dyski nie są wcale takie „twarde” i stosunkowo łatwo można je uszkodzić. Jest to najbardziej wręcz narażony na wszelkie uszkodzenia mechaniczne wewnętrzny element notebooka. Zwyczajny upadek komputera z biurka na podłogę, bywa dla dysku zabójczy i kończy zazwyczaj się wizytą w serwisie. Laptopy z racji swojej funkcji komputerów przenośnych, powinny być przygotowane na wszelkie trudności z tym związane, czyli różnego rodzaju upadki, potrząsania, czy przygniecenia i producenci dokładają wszelkich starań, aby ich urządzenia były niezawodne. Jednak jeśli upuścimy nasz komputer podczas pracy, musimy liczyć się z poważnymi konsekwencjami awarii. Na szczęście, w razie potrzeby, dysk twardy jest jednym z elementów, które da się wymienić na inny. Tak więc gdyby okazało się, że dysk w naszym komputerze przestaje nam wystarczać lub po prostu został uszkodzony, możemy wymienić dysk zamontowany wewnątrz maszyny, lub kupić zewnętrzny dysk, podłączany przez port USB.

Rozmiar wyświetlacza jednoznacznie określa wielkość całego komputera. Najmniejsze laptopy mają ekran o przekątnej 10,6 cala, praca na takim notebooku nie należy jednak do wygodnych, jest to rozwiązanie przeznaczone typowo do częstych podróży, sprzyja temu bardzo duża mobilność. Standardowo matryce mają wielkość 15,4 cala i jest to z reguły najbardziej optymalny wybór. Sprzęt tego rodzaju dobrze sprawdzi się podczas typowych prac biurowych, zapewni wystarczający komfort podczas oglądania filmu, a także jest na tyle poręczny, że nie traci wiele ze swej mobilności i cały czas możemy wziąć komputer pod pachę i wybrać się w dłuższą podróż. Istnieją także ekrany o przekątnej 17 cali, jednak te komputery są projektowane zazwyczaj z myślą o byciu alternatywą dla tradycyjnych komputerów stacjonarnych. Oferują największą wygodę podczas oglądania np. filmów ale ich mobilność z reguły jest ograniczona przez duży rozmiar i ciężar. Pozostałe parametry matryc montowanych w laptopach takich jak kontrast lub jasność są zbliżone do siebie.

O dźwięku w laptopie można powiedzieć tyle że jest. Głośniczki zamontowane w obudowie komputera, ze względu na ich wielkość, dają dźwięk bardzo marnej jakości. I nic nie pomoże tutaj dodawanie pseudo subwooferów, czyli głośników niskotonowych, dopiero kiedy podłączymy zewnętrzne głośniki, lub dobre słuchawki, będziemy mogli cieszyć się przenikającą „górą” i masywnym „dołem”, czyli po prostu dobrym dźwiękiem. Wszelkie wysiłki podejmowane przez producentów chcących zapewnić nas jaki to wspaniały „sound” nie popłynie z ich głośniczków, są czystym zabiegiem marketingowym. Najlepiej od razu zaopatrzyć się w porządne słuchawki.

Każdy współczesny laptop powinien być wyposażony w szereg złącz, umożliwiających mu komunikację z urządzeniami peryferyjnymi, czyli takimi, które nie są integralną częścią komputera. Ponieważ laptop jest z zasady konstrukcją zamkniętą, jest to często jedyny sposób na rozszerzenie jego funkcjonalności. Obecnie niemal każdy notebook posiada co najmniej trzy gniazda USB, wyjście D-Sub, do którego możemy podłączyć zewnętrzny monitor, wyjście słuchawkowe i wejście mikrofonowe, czy wyjście S-Video służące do podłączenia telewizora. Do mniej popularnych należą takie złącza jak FireWire, przez które możemy zgrać materiał filmowy z naszej kamery video do komputera, czy czytnik kart pamięci, który pozwala w łatwy sposób przenosić zdjęcia z aparatu cyfrowego na twardy dysk. Do standardu obecnie należy bezprzewodowa karta sieciowa Wi-Fi, dzięki niej, bez użycia kabla, możemy szybko podłączyć nasz komputer do istniejącej już sieci, jeżeli tylko oferuje ona bezprzewodowy dostęp. Dodatkowo coraz więcej miast w swoich centrach, zapewnia darmowy, bezprzewodowy dostęp do Internetu, wystarczy tylko usiąść wygodnie na ławce i połączyć się z najbliższym Hot Spotem, jest to bardzo proste, gdyż wszystko odbywa się zazwyczaj automatycznie, nic nie trzeba konfigurować. Zdecydowana większość komputerów sprzedawana jest także z zainstalowanym i gotowym do użytku systemem operacyjnym. Bezapelacyjnie na rynku króluje obecnie najnowszy system Microsoftu – Windows Vista. Trzeba jednak pamiętać, że Vista bardzo mocno obciąża procesor, zajmuje dużo pamięci RAM, a jej rozbudowany i efektowny interfejs graficzny jest nie lada wyzwaniem dla GPU. Często lepsze rezultaty można osiągnąć pracując na starszym, ale bardziej dopracowanym Windows XP. Jeżeli więc komputer, który nas interesuje należy do tych tańszych, a w jego specyfikacji widnieje zainstalowana Vista, zapytajmy się czy sklep oferuje zamianę Visty na XP. Możemy także spotkać laptopa bez żadnego zainstalowanego systemu, wtedy na własną rękę musimy taki kupić i dokonać instalacji, jednak także tutaj mogą przyjść nam z pomocą pracownicy sklepu, którzy niejednokrotnie w ramach dokonywanych u nich zakupów, oferują taką usługę gratis. Miłym gadżetem, coraz częściej montowanym przez producentów w swoich laptopach, jest kamerka wbudowana w górnej części obudowy matrycy. Dzięki temu, bez dodatkowych zewnętrznych urządzeń, możemy prowadzić video konferencje, a nasze rozmowy nie ograniczają się już tylko do telefonicznej rozmowy ale mogą stać się w pełni multimedialne.

Do naszego komputera możemy dokupić szereg różnych dodatkowych urządzeń i elementów. Jeżeli planujemy przenosić laptopa z miejsca na miejsce nawet tylko okazjonalnie, bezwzględnie należy zaopatrzyć się w torbę, która będzie chronić komputer przed wilgocią, zanieczyszczeniami, czy różnego typu uszkodzeniami mechanicznymi. Jeżeli planujemy naprawdę często podróżować i zależy nam na maksymalnej mobilności, być może lepszym rozwiązaniem zamiast torby okaże się specjalnie wykonany plecak, przeznaczony do transportu notebooków, oprócz komputera będziemy mogli w nim zmieścić także inne rzeczy. Ważne jest jednak, aby plecak był przystosowany do przenoszenia komputera i posiadał specjalną, wydzieloną komorę do tego celu, zwykłe plecaki turystyczne tego nie oferują. Innym bardzo przydatnym narzędziem jest bezprzewodowa myszka, używanie wbudowanego touchpada jest na dłuższą metę męczące i niewygodne. Cena bezprzewodowego gryzonia jest relatywnie nieduża (około 150zł), a komfort pracy nieporównywalnie wyższy. Dość istotne jest jednak aby wybrać model przeznaczony do laptopa, charakteryzuje się on zazwyczaj niewielkimi rozmiarami, a także chowanym nadajnikiem wewnątrz obudowy, nie ma wtedy obawy, że zgubimy malutki nadajniczek podczas podróży. Jeżeli liczy się dla nas długi czas pracy na zasilaniu z akumulatora, dobrym pomysłem może być zakup dodatkowej baterii. Standardowe ogniwa pozwalają na pracę około 2 godzin, dodatkowa bateria może wydłużyć ten czas nawet o 100 do 200%. Natomiast jeśli często podróżujemy samochodem warto pomyśleć nad ładowarką samochodową, pozwoli nam to na podładowanie baterii podczas jazdy.

Po przeczytaniu tego poradnika powinniśmy bez problemu poradzić sobie z wyborem satysfakcjonującego nas komputera. Najważniejsze co musimy zrobić to dobrze sprecyzować nasze wymagania i oczekiwania, a potem dopasować do tego komponenty naszego komputera. Jeżeli nadal jednak nie możemy poradzić sobie z dokonaniem odpowiedniego wyboru, powinna nam w tym pomóc poniższa tabelka.

Zastosowanie	Procesor	Karta graficzna	Pamięć RAM	Twardy dysk	Wyświetlacz	Wskazówka	Cena
Biuro	Intel Core Duo Intel Celeron M AMD THurion AMD Sempron	Zintegrowana	1GB	100GB	15,4 cala	Większość oferowanych modeli spełni nasze oczekiwania	Od 1500 PLN
Dom i multimedia	Intel Core Duo AMD THurion	Zintegrowana	2GB	200GB	15,4 cala	Uniwersalny komputer do większości zastosowań	Od 3000 PLN
Podróże	Intel Core Duo Intel Core Solo	Zintegrowana	1GB	100GB	13,3 cala	Im mniejszy wyświetlacz tym większa mobilność	Od 4000 PLN
Gry komputerowe	Intel Core 2 Duo	Nvidia GeForce 8600GT	2GB lub więcej	100GB	15,4 cala lub 17 cali	Warto zastanowić się nad zakupem stacjonarnego komputera	Od 6000 PLN
Grafika i obróbka wideo	Intel Core 2 Duo AMD THurion	Karta z rodziny GeForce lub ATI Radeon	3GB	300GB	17 cali	Niezbędny może być zakup zewnętrznego monitora	Od 6000 PLN